In de herfst van 2018 was het thema van de Kenniscyclus bijeenkomst: Slapen. Prof. dr. Neurologie Ysbrand van der Werf gaf een ‘eye opener’ van een lezing over slapen en hoe slapen werkt. Emiel Bour, psycholoog i.o., zet de belangrijkste punten uit de lezing nog eens op een rij:
Slapen wordt in de wetenschap gezien als een toestand van de hersenen. In deze toestand zijn de hersenen relatief inactief. Belangrijk bij slapen is dat we slapen om wakker te kunnen zijn. Tijdens het slapen vindt herstel plaats, verwerken we informatie en leggen die vast in ons geheugen. Uit onderzoek bij de VU blijkt dat mensen die tussentijds even slapen, meer onthouden van geleerde informatie dan mensen die niet tussentijds slapen. Bij goede slaap zijn de hersenen ’s ochtends weer klaar voor een nieuwe dag.
De hersenen doorlopen tijdens het slapen verschillende fases. Deze fases worden onderscheiden door de verschillende mate van activiteit van de hersenen. In grote lijnen kunnen drie verschillende slaapfasen worden onderscheiden. De REM slaap (slaap waarin mensen veel dromen, deze kost energie), de lichte slaap en de diepe slaap (waarin er weinig activiteit in de hersenen plaatsvindt, deze levert energie op).
De slaapfasen volgen elkaar op over het verloop en van een slaapcyclus. Deze slaapcyclus is ongeveer anderhalf uur en tijdens elke slaapcyclus doorlopen de hersenen de verschillende slaapfases. Over een nacht doorlopen mensen vier of vijf slaapcycli. De gemiddelde mens slaapt ongeveer 6 tot 10 uur per nacht. Uit onderzoek komt naar voren dat zowel mannen als vrouwen een ongeveer even grote slaapbehoefte hebben, ongeveer zes en een half uur.
Goede slaap is niet direct gebonden aan de hoeveelheid uren die mensen slapen maar eerder aan de slaapbeleving. Het kan dus zijn dat iemand acht uur per nacht slaapt en toch slaapproblemen heeft. Overdag slapen heeft doorgaans een nadelig effect op het slapen ’s nachts. Een ‘powernap’ doen tegen vermoeidheid overdag kan, maar liever niet langer dan 10 a 20 minuten. Als je langer slaapt, raak je in een diepere slaapfase en wordt je versuft wakker.
Slaperig zijn en vermoeidheid zijn niet hetzelfde, zoals mensen met slaapproblemen vaak al weten. Het kan goed zijn dat iemand zich erg vermoeid voelt maar toch de slaap niet kan vatten. Bij psychiatrische aandoeningen komen slaapproblemen veel voor. Het goede nieuws is dat deze slaapproblemen in veel gevallen behandelbaar zijn. Met behulp van therapie en slaapadviezen kan de slaap sterk verbeteren, zonder dat daar medicatie voor nodig is. De traditionele ‘slaapmiddelen’ blijken zelfs niet goed te helpen om het slapen te verbeteren.
BLOK:
In 2019 start het team van Ingeest met een groepsslaaptraining. Het doel van deze training is te onderzoeken of mensen kunnen leren beter te slapen in een groepstherapie. Een dergelijke training wordt in Nederland nog niet veel aangeboden, waardoor mensen met slaapproblemen blijven kampen, ook als ze herstelt zijn van hun psychische aandoening. Mede hierdoor blijven mensen kwetsbaar voor een terugkeer van psychische klachten. Het onderzoek heet de BLOK (Beter sLapen Op maat bij Klachten) studie. Als u geïnteresseerd bent om deel te nemen aan deze studie kunt u zich hier opgeven
In de herfst van 2018 was het thema van de Kenniscyclus bijeenkomst: Slapen. Prof. dr. Neurologie Ysbrand van der Werf gaf een ‘eye opener’ van een lezing over slapen en hoe slapen werkt. Emiel Bour, psycholoog i.o., zet de belangrijkste punten uit de lezing nog eens op een rij:
Slapen wordt in de wetenschap gezien als een toestand van de hersenen. In deze toestand zijn de hersenen relatief inactief. Belangrijk bij slapen is dat we slapen om wakker te kunnen zijn. Tijdens het slapen vindt herstel plaats, verwerken we informatie en leggen die vast in ons geheugen. Uit onderzoek bij de VU blijkt dat mensen die tussentijds even slapen, meer onthouden van geleerde informatie dan mensen die niet tussentijds slapen. Bij goede slaap zijn de hersenen ’s ochtends weer klaar voor een nieuwe dag.
De hersenen doorlopen tijdens het slapen verschillende fases. Deze fases worden onderscheiden door de verschillende mate van activiteit van de hersenen. In grote lijnen kunnen drie verschillende slaapfasen worden onderscheiden. De REM slaap (slaap waarin mensen veel dromen, deze kost energie), de lichte slaap en de diepe slaap (waarin er weinig activiteit in de hersenen plaatsvindt, deze levert energie op).
De slaapfasen volgen elkaar op over het verloop en van een slaapcyclus. Deze slaapcyclus is ongeveer anderhalf uur en tijdens elke slaapcyclus doorlopen de hersenen de verschillende slaapfases. Over een nacht doorlopen mensen vier of vijf slaapcycli. De gemiddelde mens slaapt ongeveer 6 tot 10 uur per nacht. Uit onderzoek komt naar voren dat zowel mannen als vrouwen een ongeveer even grote slaapbehoefte hebben, ongeveer zes en een half uur.
Goede slaap is niet direct gebonden aan de hoeveelheid uren die mensen slapen maar eerder aan de slaapbeleving. Het kan dus zijn dat iemand acht uur per nacht slaapt en toch slaapproblemen heeft. Overdag slapen heeft doorgaans een nadelig effect op het slapen ’s nachts. Een ‘powernap’ doen tegen vermoeidheid overdag kan, maar liever niet langer dan 10 a 20 minuten. Als je langer slaapt, raak je in een diepere slaapfase en wordt je versuft wakker.
Slaperig zijn en vermoeidheid zijn niet hetzelfde, zoals mensen met slaapproblemen vaak al weten. Het kan goed zijn dat iemand zich erg vermoeid voelt maar toch de slaap niet kan vatten. Bij psychiatrische aandoeningen komen slaapproblemen veel voor. Het goede nieuws is dat deze slaapproblemen in veel gevallen behandelbaar zijn. Met behulp van therapie en slaapadviezen kan de slaap sterk verbeteren, zonder dat daar medicatie voor nodig is. De traditionele ‘slaapmiddelen’ blijken zelfs niet goed te helpen om het slapen te verbeteren.
BLOK:
In 2019 start het team van Ingeest met een groepsslaaptraining. Het doel van deze training is te onderzoeken of mensen kunnen leren beter te slapen in een groepstherapie. Een dergelijke training wordt in Nederland nog niet veel aangeboden, waardoor mensen met slaapproblemen blijven kampen, ook als ze herstelt zijn van hun psychische aandoening. Mede hierdoor blijven mensen kwetsbaar voor een terugkeer van psychische klachten. Het onderzoek heet de BLOK (Beter sLapen Op maat bij Klachten) studie. Als u geïnteresseerd bent om deel te nemen aan deze studie kunt u zich hier opgeven